prawo spadkowe – częste pytania

Jak podzielić spadek możliwie szybko i bezkonfliktowo?

Dział spadku może zostać dokonany w drodze umowy między spadkobiercami albo na mocy orzeczenia sądu. Jeżeli do spadku należą nieruchomości, umowa o dział powinna zostać zawarta przed notariuszem. Należy przy tym pamiętać, że dział umowny wymaga zgody wszystkich spadkobierców, z kolei sądowe postępowanie działowe zostanie przeprowadzone nawet na żądanie jednego tylko spadkobiercy. Umowny dział spadku może – według swobodnego uznania wszystkich spadkobierców – objąć cały spadek albo też dotyczyć jedynie jego części. Natomiast sądowy dział spadku, co do zasady, powinien obejmować całość majątku objętego wspólnością, jednak z ważnych powodów może zostać ograniczony tylko do jego części.

Jeżeli między spadkobiercami istnieje porozumienie, co do sposobu działu spadku to niewątpliwie szybciej można będzie tego dokonać przed notariuszem. Dodatkowym plusem (oprócz szybkości) będzie tu na pewno większa swoboda w sposobie podziału tj. czy podział ma dotyczyć całości czy części spadku.

Do jakiego sądu należy się zwrócić z wnioskiem o dział spadku?

W postępowaniu o dział spadku obowiązuje zasada wyłącznej właściwości sądu spadku. Sądem właściwym do złożenia wniosku o dział spadku jest sąd rejonowy właściwy dla ostatniego miejscazamieszkania spadkodawcy, a jeżeli jego miejsca zamieszkania w Polsce nie da się ustalić, sąd miejsca, w którym znajduje się majątek spadkowy lub jego część, w braku tych podstaw właściwości sądem spadku jest sąd rejonowy dla m.st. Warszawy.

Pierwszą opłatą sądową będzie opłata od wniosku o stwierdzenie nabycia spadku. Wynosi ona 50 zł.
Natomiast koszty działu spadku wynoszą, zgodnie z art. 51 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych):

  • 500 zł – od wniosku o dział spadku,
  • 300 zł – jeżeli zawiera on zgodny projekt działu spadku,
  • 1000 zł – od wniosku o dział spadku połączony ze zniesieniem współwłasności,
  • 600 zł – od wniosku, jeżeli zawiera on zgodny projekt działu spadku i zniesienia współwłasności

W jaki sposób mogę przyjąć lub odrzucić spadek?

Spadkobierca może przyjąć spadek z nieograniczoną odpowiedzialnością za długi (tzw. przyjęcie proste), albo przyjąć go z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza), lub też spadek odrzucić.

Przyjęcie lub odrzucenie spadku następuje przez złożenie oświadczenia, czego należy dokonać w terminie 6 mięsięcy od dnia,w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania.

W przypadku, gdy osoba nie złoży takiego oświadczenia w terminie, przyjmuje się, że zgodziła się na proste przyjęcie. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy mamy do czynienia osobą niemającą pełnej zdolności do czynności prawnych, osobą, co, do której istnieje podstawa do jej całkowitego ubezwłasnowolnienia, albo osobą prawną.

Wówczas przyjmuje się, że dokonano nabycia z dobrodziejstwem inwentarza.

Czy rozrządzenie w testamencie dotyczące środków znajdujących się na rachunku bankowym jest dla banku wiążące?

Sama treść testamentu nie jest, jako taka wiążąca dla banku ani innych instytucji, dopóki nie zostanie potwierdzona przez postanowienie o stwierdzenie nabycia spadku bądź notarialne poświadczenie dziedziczenia. Z dokumentów tych wynika, kto i w jakiej wysokości ułamkowej odziedziczył spadek po zmarłym. Wypłata środków z rachunku bankowego po śmierci posiadacza rachunku może nastąpić jedynie na rzecz spadkobierców, którzy przedstawią powyższe dokumenty.

Wypłata na rzecz każdego ze spadkobierców następuje w proporcji właściwej do nabytego udziału spadkowego.

Co zrobić gdy spadkodawca miał długi?

Jeśli wartość spadku przewyższa długi warto zastanowić się nad przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza.